Оё онҳо ҳақ доранд, ки тавассути Маркази ягонаи коммутатсионӣ канора гирифта, интернетро мустақиман ба операторони мобилӣ ва провайдерҳои интернет фурӯшанд?
Хадамоти алоқаи Тоҷикистон ба ду ширкати хусусӣ (Мегафон ва Tcell) барои интиқоли интернети баландсуръат ба кишвар аз тариқи шабакаҳои байналмилалӣ интернети босурат иҷозат додааст. Дар бораи ин дар сайти хадамот навишта шудааст
Ин иқдом саривақтист ва ба коҳиши қимати интернет дар кишвар ва боло бурдани сатҳи дастрасӣ ва сифати интернет мусоидат хоҳад кард», – омадааст дар хабар.
Гуфта мешавад, ки ин “ҳамчунин ба фароҳам овардани муҳити солими рақобат дар бахши телекоммуникатсия ва ҷалби сармояи хусусӣ ба бахши телекоммуникатсияи кишвар мусоидат хоҳад кард.”
Ҳамзамон, кадом ширкатҳо иҷозатнома гирифтаанд, кай ба интиқол шурӯъ мекунанд ва оё онҳо ҳақ доранд мустақиман тавассути Маркази ягонаи коммутатсионӣ (МТБ) ва «Тоҷиктелеком» фурўхта, интернетро ба операторони мобилӣ, провайдерҳои интернетӣ ё ба аҳолӣ фурӯшанд – дар хабар гуфта нашудааст.
Магар монополия дигар нест?
Дар Тоҷикистон раванди монополизатсияи бозори мухобирот дар соли 2016 оғоз шуда буд – маҳз ҳамон вақт дар заминаи ширкати давлатии “Тоҷиктелеком” Маркази ягонаи коммутатсионӣ (МТБ) таъсис ёфт.
Аз соли 2018 ширкатҳои мобилӣ ва провайдерҳои интернетӣ ӯҳдадор шуданд, ки интернетро аз КБМ харидорӣ кунанд ва ширкати давлатӣ ҳуқуқи истисноии хариду паҳн кардани трафики интернетиро ба даст оварда, ба ин васила операторони мобилӣ ва провайдерҳои интернетиро дар ҳолати ногувор қарор дод.
Ҳадаф аз таъсиси чунин сохтор «таъмини амнияти миллӣ ва иттилоотӣ» ва инчунин қобилияти зери назорат нигоҳ доштани «трафики хокистарӣ» номида шуд. Идеяи ташкили КБМ ба Бег Сабур, раиси феълии Хадамоти алоқаи Тоҷикистон тааллуқ дорад.
Агар қаблан операторҳо ва провайдерҳо мустақиман интернетро аз Қирғизистон, Узбакистон ва Чин бо нархи як гигабит аз 10 то 20 ҳазор доллар харидорӣ мекарданд, пас аз ЕКК, тибқи маълумоти соли 2019, арзиши ҳамин ҳаҷм 53 ҳазор долларро ташкил додааст. .
Худи танзимкунанда бо истинод ба сирри тиҷоратӣ нархеро, ки интернетро ба провайдерҳои хадамот мефурӯшад, номбар намекунад.
Коршиносон борҳо таъкид кардаанд, ки инҳисори бозор аз ҷониби ягона бозигари “Тоҷиктелеком”, ки тамоми манобеъи алтернативӣ (шлюз ва суроғаҳои IP) бастааст, боис шудааст, ки ширкатҳо амалан наметавонанд интернети баландсифатро барои ҳама корбарон таъмин кунанд.
Коршиносон мегӯянд, “агар Хадамоти алоқа ба ширкатҳои хусусии дигар ҳаққи харидорӣ ва паҳн кардани интернетро иҷоза медод, он гоҳ як қисми бори гарон ба дӯши бозигарони нав меафтад ва рақобат сифат ва нархи интернетро беҳтар мекард”, – мегӯянд коршиносон. 8 соли охир.
Ёдовар мешавем, ки раисиҷумҳур Эмомалӣ Раҳмон дар паёмаш ба порлумон дар поёни соли 2022 ва дар ҷаласаи ниҳоии ҳукумат аз суръати интернет интиқод карда, барои беҳбуди вазъ дастур додааст. Баъдтар Хадамоти алоқа хабар дод, ки онҳо ситод таъсис додаанд ва ваъда додаанд, ки ба зудӣ якҷоя бо провайдерҳо суръатро суръат мебахшанд ва хароҷотро кам мекунанд.
Зоҳиран, барои иҷрои вазифаҳои гузошташуда Хадамоти алоқа бояд аз соли 2016 тасмимашро лағв мекард.
Роҳи баландсуръати интернет аз Чин?
Хадамоти алоқа ҳамчунин хабар медиҳад, ки дар ояндаи наздик лоиҳаи ҷорӣ кардани шабакаи баландсуръати интернет аз Чин амалӣ хоҳад шуд.
«Ин чорабинӣ дар доираи лоиҳаи сохтмони масири нақлиётии Душанбе-Кӯлоб-Дарвоз-Рӯшон-Хоруғ-Қулма сурат мегирад». Барои зудтар амалӣ намудани робитаи мустақими шабакаҳои телекоммуникатсионии Тоҷикистону Чин айни замон корҳои амалӣ бо суръати баланд идома доранд», – гуфта мешавад дар иттилоияи хадамоти матбуот.
Нашрия қайд мекунад, ки «ин ба бунёди хатҳои иловагии баландсуръати байналхалқии нахи оптикии алоқа барои пайвастшавӣ ба шабакаҳои глобалии интернет мусоидат намуда, аҳамият ва иқтидори транзити шабакаҳои телекоммуникатсионии кишварро афзун намуда, бунбасти алоқаи ҷумҳурӣро аз байн мебарад. »
Дар ин паёми раёсат ҳамчунин дар бораи ширкатҳои мушаххасе, ки лоиҳаро амалӣ хоҳанд кард, арзиш ва манобеъи маблағгузорӣ ва муҳлати анҷоми он низ сухан намеравад.
Дар замони нашри матлаб ба «Азия-Плюс» муяссар нашуд, ки барои шарҳи изофӣ бо Хадамоти алоқа тамос бигирад.